11
TÜBITAK
T ü r k i y e B i l i m s e l v e T e k n o l o j i k A r a ş t ı r m a K u r u m u
TÜBİTAK tarafından, üniversitelerimizin yetkinliklerinin
tespiti ve ulusal önceliklerimiz doğrultusunda yönlendiril-
melerine katkı sağlamak amacıyla 2016 yılında “Üniversite
Yetkinlik Analizi Çalışması” gerçekleştirilmiştir. Elde edilen
sonuçların üniversitelerin yetkin oldukları alanlar hakkında
objektif veriye dayalı bilgi vermesi ve odaklanabilecekleri
alanlar hususunda yardımcı olması amaçlanmaktadır.
Çalışma kapsamında ilk olarak bilim ve teknoloji alanla-
rına ilişkin uluslararası sınıflandırmalar, Ulusal Bilim, Tekno-
loji ve Yenilik Stratejisi 2011-2016 kapsamındaki öncelikli
sektörler bazında oluşturulan “Üst Düzey Önceliklendirme
Grupları” çıktıları, üniversitelerin eğitim alanları ve kurum içi
değerlendirmeler dikkate alınarak ülkemiz öncelikli alanları
ile uyumlu 120 teknoloji alt alanı belirlenmiştir. Teknoloji alt
alanlarının belirlenmesini takiben analize ilişkin üniversite-
lerin teknoloji alt alanı temelinde yetkinliğini tespite yönelik
model kurularak yayın sayısı, atıf sayısı, yayın yapan akade-
misyen sayısı ve TÜBİTAK destekli proje verileri dikkate alın-
mış ve 7 gösterge türetilmiştir.
Ana çalışma öncesinde teknoloji alanları bazında yayın
verisi elde etmede kullanılacak anahtar kelimeler ile gös-
tergelerin test edilmesi amacıyla 10 üniversite için yayın ve
atıf verileri üzerinden pilot çalışma yapılmıştır. Pilot çalışma
neticesinde iyileştirmeler yapılarak 120 teknoloji alt alanın-
da 2010 yılı ve öncesinde kurulmuş olan 143 üniversiteye
ait verilerin değerlendirilmesine başlanmıştır. Tüm veriler
TÜBİTAK veri tabanı ile Scopus ve SciVal programları kulla-
nılarak 2010-2014 yılları için elde edilmiş olup daha sonra
ağırlıklandırma ve istatistiksel düzeltmeler yapılarak üniver-
sitelere yönelik yetkinlik hesaplaması yapılmıştır. Yetkinlik
puanı girdileri kalite ve hacim olarak iki temel boyutta top-
lanmış olup sırasıyla yüzde 60 ve yüzde 40 olarak ağırlıklan-
dırılmıştır. Üniversitenin dünyaya görece bağıl atıf endeksi
ve üniversitenin atıf açısından dünya çapında en fazla atıf
alan ilk yüzde 10’luk dilime girmiş yayın sayısı göstergeleri
kalite boyutunda; dünya toplam yayın sayısı içindeki üniver-
sitenin payı, üniversitede yayın yapan akademisyen sayısı,
üniversitenin TÜBİTAK destekli projelerine ait bütçe topla-
mı, üniversitenin TÜBİTAK destekli proje sayısı, üniversitenin
Türkiye’ye görece bağıl odaklanma endeksi gibi göstergeler
hacim boyutunda yer almıştır.
Yapılan hesaplamalar sonucunda 120 alan ve 143 üniver-
site için alanlara ilişkin üniversitelerin yetkinlik seviyelerini
görsel olarak sunan grafikler hazırlanmıştır. Bu çalışma, Yük-
seköğretim Kurulu (YÖK) tarafından başlatılan üniversitele-
rimizin ihtisaslaşması çalışmalarına katkı vermek ve ihtisas-
laşma odaklı iş birliklerinin geliştirilmesi süreçlerine katkı
sağlamak amacıyla düzenli olarak güncellenecektir.
Üniversite Yetkinlik Analizi Çalışması Yayınlandı
