TÜBİTAK

Sanayi ve Teknoloji, Gençlik ve Spor, Kültür ve Turizm bakanlıkları tarafından Erzurum Valiliği, Erzurum Büyükşehir Belediyesi, Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı (KUDAKA), Atatürk Üniversitesi ile Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansının (TGA) katkılarıyla TÜBİTAK koordinasyonunda, Erzurum'un Konaklı Kayak Merkezi'ndeki Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG) Teleskobu'nun bulunduğu Karakaya Tepesi'nde 3 gün sürecek "Erzurum Gökyüzü Gözlem Etkinliği" başladı.

Etkinliğin açılığında konuşan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, güzel atmosferde bilime sevdalı gençlerle ve onların en büyük destekçileri olan aileleriyle bir araya gelmenin bahtiyarlığını yaşadığını söyledi. Böyle bir etkinlikte, bebek sesleriyle beraber açılış yapmanın çok büyük bir bahtiyarlık olduğunu ifade eden Varank, o bebeklerden itibaren çocukları ve gençleri bilime, teknolojiye, geleceğin trendlerine, uzaya ve havacılığa yönlendirmek istediklerini belirtti.

"Gençleri ile ailelerini bilimle ve teknolojiyle tanıştırmak istiyoruz"

Dünyada yapılabilecek en büyük ve en önemli yatırımın insana olduğuna inandıklarını dile getiren Varank, işte onun için bunun gibi etkinliklerle gençleri ve onların destekçisi olan aileleri bilimle ve teknolojiyle tanıştırmak istediklerini, Gökyüzü Gözlem Etkinlikleri'nin de bu anlamda en fazla verim aldıkları faaliyetlerden olduğunu bildirdi. İlk bakan olduğunda Antalya'da düzenlenen Gökyüzü Gözlem Etkinliğine ailesiyle katıldığını söyleyen Varank, şöyle devam etti: "O atmosferde uzayı ve gökyüzünü izlemek, ayı o şekilde görmek, yıldız kümelerini görmek, gezegenleri görmek, insanın ne kadar ufkunu açıyor. Kainatı neden keşfetmemiz gerekiyor, bunu çok güzel anlatan bir etkinlikti. Burada mutlaka sayıları artırmamız lazım. Türkiye'de ne kadar çok çocuk, ne kadar çok genç bu deneyimi yaşarsa, işte bizim geride bırakacağımız maziye baktığımızda 'bu ülke için ne yaptık' dediğimizde, 'başarılı olarak bize addedeceğimiz işlerden biri olur' dedim. Biz sayıyı artırmaya başladık. O ayın üzerindeki kraterleri görüp nasıl çocuklar heyecanlanır bunu bir yaşamaları lazım. Onun için bu etkinliğimizi farklı şehirlere yaymaya başladık." Bakan Varank, bulutlara ve yıldızlara değebilecek bir şehir olan Erzurum'u da ıskalamamak için etkinliği bu şehirde yaptıklarını anlattı.

“Keşke Diyarbakır ve Van’ı da yaşayabilseydiniz”

Düzenledikleri etkinliklerin önemine vurgu yapan Varank, " Keşke Diyarbakır ve Van'ı da yaşayabilseydiniz. Sadece çocuklar değil orada teyzeler ve amcalarımızın nasıl ilgiyle programımıza geldiğini görseydiniz. İşte bu manada Diyarbakır ve Van'ı tercih ettik." değerlendirmesinde bulundu. Erzurum'un gökyüzü gözlemi için ideal bir yer olduğunu ifade eden Varank, bunun yanında Türkiye'nin en büyük temel bilim projesinin de Erzurum'da yapıldığına işaret etti. Kentte alanında Avrupa'nın en büyük gözlemevinin inşa edildiğini hatırlatan Varank, "Sadece gözlemevi değil, burada aynı zamanda bu gözlemevinde kullanılacak bunun yanında farklı alanlarda kullanılacak bir Optik Araştırmalar Merkezi de inşa ediliyor. Biz Erzurum'da böyle bir” altyapıyı eğer bu şehre kazandırıp Türkiye'nin bilim dünyasına, sadece Türkiye'nin değil dünyanın bilim insanlarına böyle bir altyapıyı kazandırıyorsak, bunu Türkiye'ye tanıtmamız gerekiyordu. Özellikle Erzurum'u bunun için seçtik. Burayı seçmemizin bir sebebi daha var. Anadolu'daki şehirlere farklı gözle bakan insanlar oluyor. Farklı şehirlere farklı yaklaşımlar gerçekleştiren insanlar olabiliyor." ifadelerini kullandı.

Doğu Anadolu Gözlemevi'nin bilime sunacağı katkıya değinen Varank, "Bütün dünyadaki bilim insanlarımıza ulaşmak istiyoruz. Emin olun bu şehre dünyanın her tarafından bilim insanları gelecek. 'Biz bu teleskopu kullanmak istiyoruz. Lütfen beraber proje yapalım' diyecekler. Çünkü bizim burada inşa ettiğimiz teleskop, çok ciddi kabiliyetleri olan 4 metre çapında adaptif mercek sistemiyle belki Hubble teleskopu kadar ciddi bir görüntü elde edebileceğiniz teleskop. Bu manada böyle bir yatırımın buraya kazandırılmasında emeği geçen herkese de çok teşekkür ediyorum." ifadelerini kullandı. Bakan Varank, bu etkinliğe katılan gençlerin İbrahim Hakkı Hazretlerinin yolundan ilerleyerek yeni keşifler yapacağını ve Aziz Sancarlar gibi Nobelleri kazanacaklarına inandığını söyledi.

Konuşmanın ardından Bakan Varank, off-road aracıyla gözlem kulesinin olduğu bölgeye çıktı, incelemelerde bulundu.

“Özellikle gençlerimizin ve çocuklarımızın son yıllarda gök bilime karşı olan ilgileri bizi çok heyecanlandırıyor”

TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, etkinliğin açılışında yaptığı konuşmada, heyecan verici bir ortamda olduklarını söyledi. TÜBİTAK'ın 1998'den itibaren düzenli bir şekilde gökyüzü gözlem etkinlikleri düzenlediğini ifade eden Mandal, "Amacımız aslında geçmişimize gitmek çünkü geçmişimize baktığımız zaman biz astronomide Türk İslam coğrafyasında ilkleri yapanlarız ama arada belli bir boşluğumuz olmuş. O boşluğu şimdi hızlı bir şekilde kapatabilmek için 1998'den itibaren gök bilimcilerle uzay bilimlerine olan heyecan için 7'den 77'ye tüm vatandaşlarımızla bir araya geliyoruz.” dedi.

2018'e kadar gökyüzü gözlem etkinliklerinin mütevazı bir ortamda gerçekleştiğini belirten Mandal, “Bu etkinliğimiz birazcık daha belki mütevazı bir şekilde katılımcı sayımız 300'leri bulan yaklaşımla Antalya Saklıkent'te, TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi'nde gerçekleşiyordu. Daha sonra Sayın Bakan'ımızın 'Bu gerçekten iyi bir etkinlik ama bunu çok daha geniş kitlelere yaymamız gerekiyor.' noktasında talimatları oldu. Takibinde 2019'da sayıyı bine çıkardık." ifadelerini kullandı.

"Erzurum, astronomi bilimcilerin merkezi olabilecek bir yer"

TÜBİTAK Başkanı Mandal, salgın döneminin yaşandığını hatırlatarak, sonrasında bunu bütün Anadolu'ya yaymak için 2021'de başlattıkları çalışmaları anlattı. Diyarbakır ve Van'dan sonra bugün de ilk defa Erzurum'da olduklarını dile getiren Mandal, "Erzurum, aynı zamanda Türkiye'nin en büyük teleskobuna sahip. Sadece Türkiye açısından değil, bulunduğumuz bölge açısından da gökbilimcilerin ve astronomi bilimcilerin merkezi olabilecek bir yer. Dolayısıyla gözlem şenliğimizi Erzurum'da yapmasak olmazdı. Dolayısıyla bu yıl ki üçüncü durağımız Erzurum. Bugün başlayıp üç gün gerçekleşecek." diye konuştu.

Antalya Saklıkent'te 18-22 Ağustos'ta gözlem şenliğinin dördüncüsünü gerçekleştireceklerini hatırlatan Mandal, şunları kaydetti: "Özellikle gençlerimizin ve çocuklarımızın son yıllarda gök bilime karşı olan ilgileri bizi çok heyecanlandırıyor ve aynı zamanda sorumluluklarımızı da artırıyor. Buraya geldiğimiz zaman sadece gece gözlem yapmayacağız. Bugün atölye çalışmalarımız ve stantlarda büyük bir heyecan vardı. Çocuklarımız ve ailelerimiz mükemmel bir şekilde 'Gelecek için biz kullanıcı, tüketici ve bağımlı değil, tasarlayan, geliştiren ve üreten olacağız' noktasında o heyecanlarını gördüm. Onlar açısından da önemli bir deneyim. Gece 04.00'e kadar gözlem şenliklerimizi yapacağız." Mandal, yarın da konunun uzmanlarının programlar düzenleyeceğini ifade ederek, bu şekilde hem atölye çalışmaları hem de gece gözlem etkinliklerinin yapılacağını vurguladı.

Etkinlik boyunca 30 teleskopta görevli gönüllü olarak katılan 60 astronomun tüm katılımcılara bilgi vermek için hazır olacağını belirten Prof. Dr. Mandal, tüm gönüllü astronomlara katkıları için teşekkür etti.

2023'ün gök bilim ve uzay açısından kendileri için çok kıymetli ve heyecanlı bir yıl olacağını söyleyen Mandal, "Çünkü TÜBİTAK'ın koordinasyonunda gerçekleşen iki tane uydumuz, bizim yerli ve milli diye ifade ettiğimiz kendi gözlem uydumuz İMECE, aynı zamanda yine 2023'ün ikinci yarısında inşallah haberleşme uydumuz TÜRKSAT 6A fırlatılmış olacak. 2023 yılı bu anlamda muhteşem. Yine bir uzay yolcumuz 2023'te uzaya gidecek, onun son heyecanları içerisindeyiz. Dolayısıyla 2023, muhteşem bir yıl olacak." ifadelerini kullandı.

Programda, TBMM Başkanı Mustafa Şentop'un mesajı da okundu. Etkinliğe, Erzurum Valisi Okay Memiş, Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen, Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ömer Çomaklı, Erzurum Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Bülent Çakmak, Milletvekilleri ve Erzurum İl Protokolü ile birlikte Erzurum Gökyüzü Gözlem Etkinliğini katılmaya hak kazanan 7 den 77’ye, 600 gökbilim meraklısı katıldı.