Page 51 - TÜBİTAK Bülten / Sayı 127 - Temmuz 2012

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu / Temmuz 2012
Tabanca ve tüfek gibi ateşli silahların kovan ve çekirdek üzerinde bıraktıkları izleri inceleyen balistik uzmanlar, bu izleri
karşılaştırarak çekirdek ve kovanların aynı silahtan atılıp atılmadığına karar verebiliyor. Elde edilen bilgilerle değişik kriminal
olaylar arasındaki ilişkileri ortaya çıkarmak mümkün oluyor. Ancak, karşılaştırma işleminin balistik altyapısının bulunduğu
illerde ayrı ayrı yapılması ve gün geçtikçe artan delil miktarı, yeni delillerle eldekilerin karşılaştırılmasını gittikçe zorlaştırıyor.
Yaşanan sorunun çözümü içinTÜBİTAK ve Emniyet Genel Müdürlüğü arasında imzalanan protokolle başlatılan BALİSTİKA 2010
Geliştirme Projesi, benzeri dünyada sayılı olan bir sistemi ülkemize kazandırdı.
TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen sistem, silahlardan alınan kovan ve çekirdekleri arşivde
bulunan ve silahı tespit edilemeyen olaylardan toplanmış bilgiler ile karşılaştırma özelliğine sahip. Sistemin en önemli
özelliklerinden biri de daha fazla ayrıntı ve daha az hata veren 3 boyutlu veri alma ve gösterme yeteneğine sahip olması.
Karşılaştırma verileri ve eşlik eden bilgiler, sistem sayesinde bir arada saklanarak sorgulanabiliyor. Kovanlar ve çekirdekler
birbirleri ile karşılaştırılarak, kardeş çekirdekleri ve kardeş kovanları bulmak amacıyla benzerlik sırasına diziliyor. Hukuki bir
sorumluluk içeren karar alma ise yine konunun uzmanları tarafından yapılıyor.
Dünyada İlklerin Projesi: BALİSTİKA
BALİSTİKA 2010 Balistik Görüntü Analiz veTanıma Sistemi, daha önce yerli olarak geliştirilen ve dünyada ilk kez kovan vemermi
çekirdeklerinin 3 boyutlu verisini kullanarak karşılaştırma yapan BALİSTİKA sisteminin gelişmiş bir versiyonu. BALİSTİKA 2010,
kovan ve çekirdek bilgileri yanında bu bilgileri başka bilgilerle ilişkilendirmek için çok yararlı olan olay, kişi ve silah ilişkileri
gibi bilgileri de kapsamlı bir veri tabanında saklama yeteneğine sahip. Sonuç olarak, olaya karışmış
silah ve faillerin hızla tespit edilmesinde büyük destek sağlayacak olan sistem, silahı tespit
edilemeyen olayların ve terör olaylarının aydınlatılmasında yardımcı olacak. Sistem,
kolaylıkla daha yüksek yeteneklere ulaşabilmesi amacıyla, çok büyük hesaplama gücüne
ihtiyaç duyan kovan ve çekirdeklerin karşılaştırılmasını, bilgisayarlar arasında
dağıtabilen bir yapıda tasarlandı.
Türk Mühendislerin Başarısı
BALİSTİKA 2010 sadece ülkemizde değil, yurtdışında da ses getirecek bir sistem
olma yolunda ilerliyor. ProjeTÜBİTAK Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme
Projelerini Destekleme Programı (1007) tarafından destekleniyor. BALİSTİKA
2010 ile Türk mühendisleri dünya pazarına isimlerini duyururken, yerli
kaynaklar ile üretilen başarılı bir ürün ortaya çıkarıldı.
Proje Testleri Başarıyla Geçti
Üretimi tamamlanan giriş ve sorgulama üniteleri öncelikle Adana, Ankara ve
İzmir’deki merkezlere kuruldu. Başarı ölçütlerindeki tümkriterleri karşılayan sistem
Emniyet Genel Müdürlüğü’nden de tam not aldı. Bundan sonraki aşamada ise,
Türkiye’deki tüm Balistik İz İnceleme Şube Müdürlüklerine ve EGM bünyesindeki tüm
laboratuvarlara yaygınlaştırılması hedefleniyor. Sistemin farklı merkezlerden kullanılması
amacı ile delil girişleri için Ankara başta olmak üzere çeşitli laboratuvarlarda veri giriş cihazları
kurulacak ve ana sistemle bağlantısı sağlanacak. İlk sürümünün 1999 yılında Jandarma Kriminal Daire
Başkanlığı tarafından kullanılmaya başlanmasının ardından, gelen talepler doğrultusunda, TÜBİTAK UZAY araştırmacıları
BALİSTİKA üzerinde iyileştirme çalışmaları yürüttü. 2005’den itibaren Emniyet Genel Müdürlüğü Kriminal Polis Laboratuvarları
ile görüşmeler ve ortak çalışmalarla sistemin yetenekleri artırıldı.
49
AytaçKaya