Uluslararası Triton Kampanyasına, TUG RTT150 Teleskobu ile Katıldı

-A +A

TUG, Güneş Sisteminin en dış ve sekizinci gezegeni konumundaki Neptün'ün 14 uydusundan en büyüğü Triton'a ilişkin gözlemde bulundu. Neptün'ün tersi yönünde dönen Triton, güneş sisteminde bu özelliğe sahip tek uydu olarak biliniyor. Ayrıca atmosferi de mevsimlere göre değişim gösteren Triton'un incelenmesinin bu nedenle büyük önem taşıdığı belirtiliyor. 16 Yıl önce 2001 yılında Triton yörüngesi gereği Samanyolu'ndaki parlak bir yıldız ile dünyanın arasından geçti. Böylece güneş tutulmasına benzer bir yıldız tutulması meydana geldi ve kısa süre için yıldız görünmez oldu. 16 yıl önceki bu olaydan sonra Ekim 2017'de Triton'un tekrar parlak bir yıldızı örteceği hesaplanarak, gözlem için yıllar öncesinden hazırlık yapıldı. 5 Ekim'deki yıldız tutulmasının gölgesi Kazakistan'dan başlayarak Güney Avrupa'dan geçti ve Meksika'da sona erdi. TUG da bu kuşakta yer aldı. Tutulma kuşağında kalan TUG, Türkiye'nin en büyüğü olan 150 cm ayna açıklıklı "RTT150" teleskobuyla tutulmayı izledi. TUG, çok sayıda gözlemevinin olduğu uluslararası kampanyaya katılarak yeni veriler elde etti. Böyle bir gözlem, tutulma kuşağı içinde kalan tüm gözlemevlerinin uluslararası katılımıyla yapıldığından Triton'un atmosferi sürekli gözlenmiş oldu.

TUG'dan yapılan yüksek çözünürlüklü gözlemler, her 1 saniyede yaklaşık 2 kilometre Triton atmosferinin izlenmesine imkan tanıdı. Böylece sık gözlem yapılarak Triton'un atmosferinin daha önce anlaşılamayan yönlerinin anlaşılır olacağı belirtildi. Gözlem sırasında "RTT150" teleskobundaki çok yüksek hızda görüntü alabilen kamera, saniyede 20 adet yüksek kaliteli ölçüm yaptı. Elde edilen bu bilgiler, daha sonra gözlenecek tutulmalardaki verilerin analizi için referans olarak kullanılacak. Böylece, Triton'un atmosferinin uzun dönemli değişimi incelenmiş olacak. Triton'un atmosferinin dünyadan incelenebilmesi için yıldız tutulmasının meydana gelmesi gerekiyor. 1990'lı yıllarda gerçekleşen ilk yıldız tutulmasının gözlemleri sonucu, 1993-1997 döneminde Triton'un atmosferinin genişleme gösterdiği saptanmıştı. Bu genişleme, 2001 yılında yapılan yıldız tutulması gözlemleriyle de doğrulandı. Triton ile ilgili 1993-2001 yıllarında beş yıldız tutulması gözlenirken, bu dönemlerde bazı tespitler yapıldı. Triton'un atmosfer basıncının söz konusu dönemde iki kat arttığı saptandı. Triton atmosferinin 25. ve 50. kilometrelerindeki katman sıcaklığının sabit olduğu ve yaklaşık 52 kelvin dereceyi bulduğu belirlendi.

20.10.2017