Proje hakkında bilgi veren PAÜ BİYOM Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Ali Ramazan Alan, TÜBİTAK ARDEB destekli “Türkiye’ye Uygun Yüksek Kaliteli Soğan Hatlarının DiHaploid Teknolojisi ile Üretilmesi" projesi kapsamında yürütülen soğan ıslah çalışmalarında geliştirilen tekniklerin ve üretilen saf çeşitlerin Türk tohumculuğuna büyük katkıları olacağını söyledi.
Soğan ıslah çalışmalarının klasik yöntemlerde 20 yıl sürdüğünü ancak kendilerinin geliştirdiği yöntemle bu süreyi bir yıla kadar düşürdüklerini söyleyen Alan, projeyle Türkiye'de ilk defa saflaştırılmış soğan tipleri üretildiğini söyledi. Alan, PAÜ BİYOM ekibi olarak Türk soğan genetik kaynaklarına ait çiçeklerden tomurcuk kültürü yöntemi ile döllenmemiş yumurta hücrelerinin bitki haline dönüştürülmesi ve bitkilerin serada büyütülerek tohum üretiminin gerçekleştirilmesini sağladıklarını kaydetti.
Yaptıkları çalışmaların bir benzerinin Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) gerçekleştirildiğini aktaran Alan, projenin tamamen yerli soğan çeşitleriyle geliştirildiğini, bunun da Türk tarımı ile ıslah araştırmaları ve Türk bilimi açısından çok önemli bir aşama olduğunu vurguladı.
Projenin uygulama aşamaları hakkında bilgi veren Alan, 9-10 Türk soğan çeşidinden dihaploidizasyonla saflaştırılmış soğan hatları elde ettiklerini, bunların grup olarak kırmızı, sarı, beyaz, tatlı, acı, orta acı, erkenci veya geçici olan soğan hatlarını içerdiğini belirtti.
Alan, projenin Doç. Dr. Fevziye Çelebi Toprak, Dr. Arzu Kaska ve Biyoloji Bölümü öğrencilerinin de yer aldığı bir ekiple tamamen yerli soğan çeşitleriyle geliştirildiğini, bunun da Türk tarımı ıslah araştırmaları ve Türk bilimi açısından çok önemli bir aşama olduğunu vurgulayarak, “Elde ettiğimiz sonuçlar ve soğan için geliştirdiğimiz yöntemle saf Türk soğan hatlarının üç yıllık bir süre içerisinde üretilebileceğini gösterdik. Bundan sonraki aşamada dihaploid soğan hatlarının polen donörü olarak kullanılması ile Türk F1 hibrit soğan çeşitlerinin üretiminin gerçekleştirilmesini planlıyoruz. Beklentim dihaploid ebeveynler ile üretilecek olan F1 hibrit soğan çeşitlerinin mevcut F1 hibrit çeşitlerden çok daha yüksek verim ve kalite performansı göstereceği yönünde” dedi.
Proje bulgularının uluslararası kongrelerde sunulduğunu ve bilimsel dergilerde yayınlandığı aktaran Alan şunları kaydetti: "Tüm genleri için saflaştırılan soğan hatlarının elde edilmesi ve bunlardan tohum üretiminin yapılması ülkemizde genetik ve biyoteknoloji alanlarında gerçekleştirilen akademik çalışmalar açısından çok büyük bir başarıdır. İleri düzeyde bilgi, teknik donanım ve deneyim gerektiren dihaploidi teknolojisinin tohumculukta kullanılması ile elde edilen tohumlar oldukça değerli. Hatta standart tohumlarla karşılaştırılınca elmas gibi değerli diyebiliriz. Bu açıdan PAÜ BİYOM ekibi olarak ürettiğimiz saf soğan hatlarına ait tohumların tohumculuk açısından çok büyük ticari getirisi olabilir. Çünkü bunlar, hibrit soğan çeşidi tohumu üretiminde anaç olarak kullanabilecek materyallerdir."
01.07.2015
Başarı Hikayeleri, Sanayi Başarı Hikayeleri