TÜBİTAK Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİM) tarafından “Updates of Pandemic: The 2nd COVID-19 Special Issue of the Turkish Journal of Medical Sciences” webinarı düzenlendi.
Webinarda COVID-19 pandemisinde tedavi alanındaki son gelişmeler ve pandeminin sosyo-ekonomik etkileri değerlendirildi.
Webinarın açılış konuşmasını yapan TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, TÜBİTAK’ın açık bilim politikasının bir parçası olan derginin önemine değindi ve bu özel sayıya emek veren herkese teşekkürlerini iletti. Mandal, “Açık bilim çalışmalarımızı geliştirme ve geleceğe yönelik çalışmaları paylaşma yönünde çabalarınızı takdir ediyorum.” dedi.
“Bu süreçte birlikte geliştirme ve birlikte başarmayı öğreniyoruz”
TÜBİTAK’ın açık bilim politikasının uygulayıcılarından bir tanesi olduğunun altını çizen Prof. Dr. Hasan Mandal, “2019’da açık bilim politikamızı yayımladık. 2 dergimizi de açık bilime destek vermesi için her platformda paylaşıyoruz. Bu konuya ilişkin teşvikler oluşturduk.” ifadelerini kullandı. Mandal, derginin bu özel sayısının Türkiye’deki çalışmaların görünür olması açısından önem taşıdığını vurgulayarak “Salgının farklı boyutlarına değinen 25 makaleye bu özel sayıda yer verdik. Salgının klinik boyutu ve geleceğe yönelik etkileri de bizim için önemli. Bu sürece katkı veren herkese çok teşekkür ediyorum.” cümlelerini kullandı.
Pandemi sürecinin zorluğuna dikkat çeken Mandal, “Bu süreçte birlikte geliştirme ve birlikte başarmayı öğreniyoruz.” vurgusu yaptı.
“Doğru bir öğrenme süreci yürütebilirsek, bu pandemiden doğru dersleri çıkarırsak, sadece sağlık alanında değil diğer alanlarda da örnek çalışmalar ortaya koyarız.” diyen Mandal, gelecek on yıl için en çok salgın hastalıklar ve iklim değişiklikleri ve bunlara bağlı değişkenler nedeniyle sıkıntı yaşanacağına dikkat çekti.
“Bu güçlüklere daha kapsayıcı bir yaklaşımla çözüm aranmalı”
Salgın ve iklim değişikliğinden kaynaklı sorunların karmaşık, dinamik ve değişken yapıda olduğunun altını çizen Prof. Dr. Mandal, "Bu güçlüklere daha kapsayıcı bir yaklaşımla çözüm aranmalı. Bu güçlüklerin geleneksel yöntemlerle çözümü zor” diyerek birçok disiplinin bir arada çalışması gerektiğini kaydetti.
COVID-19 ile ilgili önde gelen makale başlıklarını paylaşan Mandal, Sosyal Bilimler alanında COVID-19’un psikolojik etkilerine ve teknolojik kalkınmaya yansımalarına daha çok odaklanıldığını vurguladı.
TÜBİTAK olarak 2018 yılından bu yana meselelerin sosyo-ekonomik boyutlarını da gündemlerine aldıklarını vurgulayan Mandal, meselelerin toplumsal etkilerini ele alan Sosyal Bilimler alanındaki çalışmaları desteklediklerini, bu doğrultuda salgın hastalıkların toplumsal ve sosyal etkilerini inceleyen araştırmalar gerçekleştirildiğini kaydetti.
“Sorunların çözümü için yenilikçi bir yaklaşıma ihtiyaç var”
“Sorunların çözümü için yenilikçi bir yaklaşıma ihtiyaç var.” vurgusu yapan Prof. Dr. Mandal, “COVID-19 Türkiye Platformunun bu doğrultuda çalışmalara devam ettiğini hatırlattı. Mandal “Biz zorluk dönemini fırsata çevirdik. 49 farklı kuruluştan 436 araştırmacıyı platformda yürütülen 17 çalışma kapsamında birlikte geliştirme ve birlikte başarma anlayışıyla bir araya getirdik.” değerlendirmesinde bulundu. Aşı çalışmalarında gönüllü olan tüm vatandaşlara teşekkür eden Mandal, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile kendisinin de yenilikçi VLP aşısı için gönüllü olduğunu hatırlattı.
Birlikte geliştirme ve birlikte başarmanın nitelikli insan kaynağı yetiştirmede de önemli rol oynadığına vurgu yapan Mandal, sürecin sürdürülebilirliği açısından gelinen noktanın da önemine değindi. Türkiye’nin aşısını ilk aşamadan son aşamaya başarılı bir şekilde getirebildiğini belirten Mandal, bunun sadece COVID-19 aşıları kapsamında değerlendirilmemesi gerektiğini, farklı alanlarda da başarılı sonuçlar elde edileceğini ifade etti.
“VLP aşısı dünyadaki 6 yenilikçi aşıdan en ileri aşamada olanı”
COVID-19 Türkiye Platformunda yürütülen ilaç çalışmalarına da değinen Mandal, bu çalışmalar arasında yer alan Montelukast’ın hücre içerisindeki virüsün çoğalmasını sağlayan enzimleri bloke etme ve virüsün hücre içerisine girmesine neden olan proteinleri engelleme özelliğine vurgu yaparak Faz 3 klinik çalışmaları sonrasında kullanımının öngörüldüğünü belirtti.
Dünyadaki aşı çalışmalarına ilişkin de bilgi veren Mandal, “194 aşı adayı klinik öncesi aşamada, 134 aşı adayı ise klinik aşamada bulunuyor. VLP aşısı dünyadaki 6 yenilikçi aşıdan en ileri aşamada olanı. Hem geleneksel hem de biyoteknolojik aşı türlerinde ülkemizin katkısı olacak.” ifadelerini kullandı.
Turkish Journal Of Medical Sciences Dergisinin Editörü Prof. Dr. Mehmet Akif Öztürk derginin içeriği ve özel sayının önemini anlatan bir konuşma gerçekleştirdi. Prof. Dr. Öztürk konuşmasında Türkiye’nin en prestijli dergilerinden birisi olan ve 50 yıldır yayımlanan derginin COVID-19 süreciyle birlikte çıkardığı özel sayının en fazla atıf alan sayılardan biri olduğunu belirtti. Bu çalışmanın bilim insanlarının özverili çabalarıyla gerçekleştiğini belirten Öztürk, bu katkılarla derginin etki faktörünün 2.5-3 civarına yükseldiğini vurguladı. Prof. Dr. Öztürk dergiye bilimsel desteğini esirgemeyen TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal’a ve dergide emeği olan bilim insanlarına teşekkür etti.
COVID-19 sayısının Misafir Editörü Prof. Dr. Zeliha Koçak Tufan ise sunumunda özel sayının içeriğine ve disiplinler arası çalışmaların önemine değindi. Doğru bilgiye açık erişimle ulaşmanın çok önemli olduğunu belirten Tufan, bu süreçte akademisyenler, halk ve toplumun bir araya geldiğini ve sürecin sosyal etkileri konusunda önemli çalışmalar yapıldığını vurguladı. Prof. Dr. Tufan, salgın bitmeden derleme hazırlanması konusunda en başta tereddütler olsa da COVID-19’un sosyal, ekonomik hukuki etkilerini ele almayı önemsediklerini belirtti. Özel sayıda yer alan makalelerin dünya genelinde atıf aldığını belirten Tufan, bu çalışmanın büyük bir özveriyle gerçekleştiğini, TÜBİTAK’ın da bu süreçte önemli rolü olduğunu vurguladı. Özel sayının ilk bölümünde TÜBİTAK ve Sağlık Bakanlığı gibi kurumların yaptıkları çalışmalara, karantinanın hukuki boyutuna ve bu sürecin ticarete ve turizme etkilerine odaklandıklarını, ikinci bölümde ise virüsün tanı ve tedavisi ile ilgili makalelerin yer aldığını belirtti.
Webinar; Danimarkalı Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Eskild Petersen’in de aralarında olduğu alanında uzman bilim insanlarının COVID-19’un küresel kontrolü ve dünya genelinde salgınla mücadelede etkili kamu politikaları üzerine değerlendirmeleriyle tamamlandı.
18.01.2022