13
TÜBİTAK
T ü r k i y e B i l i m s e l v e T e k n o l o j i k A r a ş t ı r m a K u r u m u
ması mümkün olmaktadır. Artık akademik yayıncılık, bilgi-
nin yayılmasında önemli bir rol üstlenen bir aktör, hatta bir
paydaş olmaktan çıkıp; bilimsel bilginin internet üzerinden
yaygın erişimini telif hakları, lisanslar ve abonelik bedelleri
ile engellemeye çalışan bir görüntü arz etmektedir.”
Son yıllarda hızla artan bilimsel yayın performansı, bilgi-
ye erişmek için ödenen yüksek abonelik bedelleri ve bilim
insanlarının araştırma sonuçlarını duyurma isteği ile buna
bağlı kazanımların etkisi tüm dünyada Açık Erişim konusu-
nun öneminin giderek arttığına ve yatırımların boyutunun
da doğrudan etkilendiğine dikkat çeken Ergin, şu değerlen-
dirmelerde bulundu:
“Bilimsel araştırmaların uluslararası standartlar çerçeve-
sinde kayda geçmesi, kullanıcıların bilimsel araştırmalara
engelsiz ve ücretsiz erişiminin sağlanması, şeffaflaşma ve
engelsiz erişim ile beraber araştırma kalitesinin yükseltilme-
si ve araştırma sonuçlarının hızlı ve ekonomik bir biçimde
bilim dünyası ile paylaşılması düşünceleri Açık Erişim ve
Açık Bilim hareketlerini doğurmuştur. Açık Bilim hareketi-
nin bir boyutu olan Açık Erişim, toplumun tüm kesimlerinin
bilimsel çalışmalara katılabilmesine fırsat tanımaktadır. Bu
kapsamda (citizen science) Vatandaş Bilimi adı altında yeni
bir konsepte adım atmaktayız. Bu konsept, bilimsel araştır-
malara temel oluşturacak bilgiye erişimi sağlayacak, ulusal
politikalar oluşturarak ve ileri teknolojiyi kullanarak bilimsel
bilgiye erişim sorunlarını ortadan kaldıracak, toplumun ver-
gileriyle desteklediği toplumsal bir araç olarak algılanmalı-
dır.”
Dünyada her yıl yayımlanan makale sayısı 1.9 milyon-
dan fazladır. Yıllık yayımlanan makalelerin açık erişim oranı
yüzde15 dir. Türkiye’de ise yılda yaklaşık 25.000 uluslarara-
sı makale yayımlanmaktadır. Bu yayınların ortalama yüzde
20’sinin açık erişimli olarak yayımlandığını ifade eden Ergin
şöyle devam etti: “TÜBİTAK sağladığı imkanlar ve verdiği
hizmetlerle bugüne kadar Açık Erişimin önemli bir destek-
çisi olmuştur ve olmaya da devam edecektir. TÜBİTAK ULAK-
BİM Üniversite ve araştırma kurumlarına sağladığı internet
alt yapısı ile internet erişiminde; DergiPark ile akademik ya-
yıncılıkta fırsat eşitliğine katkıda bulunmuştur. Açık Erişim
konusunda yapılan önemli bir çalışma ve model CERN’de-
ki SCOAP3 girişimidir. Yüksek Enerji Fiziği (YEF) dergilerin-
de yer alan Yüksek Enerji Fiziği makalelerinin açık erişime
açılması amacıyla oluşturulmuş uluslararası bir açık erişim
çalışması olan CERN’deki SCOAP3 çalışmalarına TÜBİTAK
ULAKBİM 5 Nisan 2014 tarihinden itibaren katılarak, ilgili ça-
lışmaları yürütmektedir.”
Ergin, bu düşüncelerle çalıştay hazırlıklarını yürüten TÜ-
BİTAK ekibi başta olmak üzere, Anadolu Üniversite Kütüp-
haneleri Konsorsiyumu (ANKOS), Hacettepe Üniversitesi,
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE) ile diğer kurum ve
kuruluşlara, çalıştaya bildiri sunarak katkı sağlayan değerli
konuşmacılara, katılımcılara, saygıdeğer akademisyen, araş-
tırmacı, yayıncı, kütüphaneci tüm konuklara ve emeği ge-
çen herkese teşekkür etti.
TÜBİTAK ev sahipliğindeki 4. Ulusal Açık Erişim Çalıştayı,
21 Ekim tarihinde sona erdi.
“TÜBİTAK olarak eksiklikleri çözüme ulaştır-
mak için TÜBİTAK ULAKBİM’de Ulusal Açık Bi-
lim (Open Science) Komitesi kurulmuş ve çalış-
malarına başlamıştır.”
