15
TÜBITAK
T ü r k i y e B i l i m s e l v e T e k n o l o j i k A r a ş t ı r m a K u r u m u
DergiPark - Uluslararası Görünürlük ve
ULAKBİM ile Açık Erişim
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından Eylül 2013 tarihinden itiba-
ren, ücretsiz olarak verilmeye başlanan DergiPark hizmetleri
kapsamında yer alan dergi sayısı Temmuz 2016 tarihi itiba-
riyle bin 171’e ulaştı.
DergiPark Projesi kapsamında, ulusal akademik dergilerin
kalitesini ve uluslararası etkisini artırmak amacıyla elektro-
nik ortamda kurulan dergi yönetim sistemiyle dergi barın-
dırma hizmeti verilmeye başlandı. Bu sayede bir makalenin
başvurusundan yayımlanmasına kadar geçen süreç elektro-
nik ortamda yönetildiği için dergi yayımlama süreci de daha
kolay, hızlı ve standart bir hale geldi.
Ulusal Atıf Dizinine temel oluşturacak makale bilgi yapı-
sına sahip olan DergiPark, Haziran 2015’ten itibaren kayıt-
larını, OAI-PMH standardı (arşivlerin birlikte çalışabilirliğine
olanak sağlayan) ile uyumlu hale getirdi. Böylece DergiPark
kayıtları OpenAIRE tarafından harmanlanarak, OpenAIRE
portalında görünür hale geldi. DergiPark 177 bin 339 kayıtla şu
anda OpenAIRE veri sağlayıcıları arasında 11. sırada yer alıyor.
OpenAIRE2020 - Avrupa’da Açık Bilime Destek:
Türki-
ye’den İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Kütüphane ve Do-
kümantasyon Daire Başkanlığı’nın da ortağı olduğu, AB fi-
nanslı politikaları teşvik etmek ve araştırmacılar, araştırma
yöneticileri ve proje koordinatörlerinin politikalara uymaları
için destek amacıyla tasarlanan, AB teknik alt yapı projesi
OpenAIRE
; bugün AB’nin en büyük aka-
demik bilgi portalı haline geldi ve yeni veri sağlayıcılar ile
büyümeye devam ediyor.
OpenAIRE; yayınların, veri setlerinin ve projelere ait çık-
tıların toplanması, belirlenmesi ve listelenmesi gibi teknik
hizmetler sunuyor. Yayın ve veriler bir arşivde depolanıp,
Ufuk2020 kapsamında üretildiğine dair doğru bir şekilde
tanımlandığında, OpenAIRE portalı tarafından otomatik
olarak toplanıyor.
Ufuk2020, Açık Erişim ve Zorunluluklar:
Ufuk2020, Avru-
pa Komisyonu (AK) proje finansmanı kaynaklı tüm hakemli
yayınların Açık Erişim (AE) yani kullanımı ile ilgili herhangi
bir kısıtlama olmaksızın çevrimiçi serbestçe kullanılabilir ol-
masını zorunlu kılıyor. OpenAIRE, her bir Ufuk2020 projesi
için proje bilgilerini, proje ile ilgili yayınları, veri setlerini ve
istatistik bölümü içeren sayfaları kamuya sunarak, proje ya-
yınlarına AE sağlamada yardımcı oluyor. Bu bilgiler rapor-
lama amacıyla, yayın listelerini oluşturmada ve istatistikler
için serbestçe kullanılabiliyor.
ULAKBİM ve Türkiye’de Açık Erişim Faaliyetleri
Bilimsel ve araştırma alanlarına yapılan yatırımın geri dö-
nüşümünü iyileştirmek amacıyla Açık Erişim, TÜBİTAK ULAK-
BİM tarafından güçlü bir şekilde destekleniyor. Uluslararası
politikalara uyumlu, başta TÜBİTAK kurumsal ve devamında
ulusal politikalar üretmek için gerekli çalışmalar 2015 yılın-
da başlatıldı.
Açık Erişim çalışmalarını desteklemek ve ulusal düzeyde
yaygınlaştırmak için TÜBİTAK ULAKBİM bünyesinde Ağustos
2015 tarihinde kurulan Ulusal Açık Bilim Komitesi, bilimsel
çıktılara düşük maliyetle erişimi kolaylaştıracak yönergeler
hazırlamak, politikalar oluşturmak ve uygulamaya koymak
için faaliyetler yürütüyor.
Ayrıca TÜBİTAK tarafından desteklenen projeler sonucun-
da üretilen bilimsel yayınlara ve araştırma verilerine Açık
Erişim ile ulaşma imkanı sunacak TÜBİTAK Bilimsel Arşivinin
kurulması ve bilimsel verilerin uzun dönem korunması için
teknik altyapı çalışmaları başlatıldı. TÜBİTAK Bilimsel Arşivi
aynı zamanda ülke çapındaki kurumsal arşivlerin ortak har-
manlanmasını ve Avrupa Araştırma Alanı içerisindeki diğer
sistemlere entegre olarak çalışmasını sağlayacak.
Bunların yanı sıra CERN himayesinde bir Açık Erişim pro-
jesi olarak başlatılan SCOAP3, Yüksek Enerji Fiziği dergile-
rine ödenen miktarın merkezileştirerek dergilerde yer alan
makalelerinin Açık Erişim olarak katılımcı ülkelere açılması-
nı sağladı. Bu konudaki çalışmaları Türkiye adına ULAKBİM
yürütüyor.
Açık Erişim konusundaki çalışmalar, uluslararası gelişme-
ler çerçevesinde yakından takip ediliyor.
