36
Bülten
ARALIK 2015
TÜBİTAK UME ile SASO/NMCC ve
KACCOLR İşbirliği
TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Çelik, TÜ-
BİTAK UME ile Suudi Arabistan Krallığı Araştırma Kurumları
arasında ortaklaşa devam eden projeleri yerinde gözlemle-
mek için Suudi Arabistan’ı ziyaret etti.
TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Çelik ve UME
Müdür Vekili Dr. Mustafa Çetintaş, TÜBİTAK UME ile Suudi
Arabistan Krallığı Standard, Metroloji ve Kalite Organizasyo-
nu (SASO) Metroloji Enstitüsü (NMCC) ve Kral Abdullah Ay
Gözlem ve Araştırma Başkanlığı (KACCOLR) Mekke Zaman
Merkezi (MTC) arasında 2013 yılından beri geniş kapsamlı
olarak sürdürülen projeleri yerinde incelemek, başta SASO
Başkanı Dr. Saad O. Alkasabı olmak üzere kurum yönetici-
leri ve proje yönetimi ile koordinasyon toplantıları yapmak
amacıyla Suudi Arabistan’a gitti.
Ziyaret sırasında SASO/NMCC’de TÜBİTAK UME tarafından
kurulan laboratuvarlar ziyaret edilerek kurulan sistemler ye-
rinde incelendi. Projenin son durumu ile ilgili proje yürütü-
cüsü Doç. Dr. Ramiz Hamid bir sunum yaptı. Mevcut projeler
hakkında bilgi alışverişinde bulunulmasının yanı sıra, ileriye
yönelik yeni projeler hakkında da görüşmelerde bulunuldu.
Ayrıca ziyaret kapsamında Mekke Zaman Merkezi (MTC)
de ziyaret edilerek hem TÜBİTAK UME’nin yürüttüğü proje
çalışmaları yerinde incelendi hem de KACCOLR MTC Baş-
kanı Dr. Yaseen M. Almleaky ile yeni projeler hakkında gö-
rüşmeler yapıldı.
SASO/NMCC için Fizik, Elektrik-Elektronik, Mekanik ve
Kimya alanlarıyla ilgili 29 laboratuvar ve alt laboratuvar ku-
rulumu, yerinde eğitim ve danışmanlık içeren üç projeyle
Suudi Arabistan Krallığı’nda ticaretteki teknik engellerin
kaldırılması için ülkede olması gereken kalite alt yapısının
en önemli ayağını oluşturan bilimsel metroloji sisteminin
anahtar teslimi kurulumu, kurum uzmanlarının eğitimi ve
bu sistemin uluslararası metroloji sistemine izlenebilirliği-
nin sağlanması amaçlanıyor.
SASO/NMCC ile imzalanan projelerin başlamasından yak-
laşık olarak sadece bir buçuk yıl geçmiş olmasına rağmen
proje kapsamında kurulacak sistemlerin %70’i gönderildi
ve kuruldu. TÜBİTAK UME ve KACCOLR/MTC arasında 2013
yılında başlanan projeyle MTC’ye ait 11 adet Cs atomik saa-
tinin ve uydu alıcılarının kullanımı ciddi bir seviyede gelişti-
rildi. UTC zaman ölçeğini oluşturan Uluslararası Zaman Ku-
lübüne (BIPM TAI) üye 70 laboratuvar içinde A tipi (10 ns) ve
B tipi (20 ns) belirsizlikleri ile sonuncu sırada olan MTC’nin
teknik seviyesi arttırılarak belirsizlikleri 1ns ve 7 ns olarak
iyileştirildi ve BIPM TAI listesindeki durumu ilk 20’li sıralara
çıkarıldı.
Metrolojik olarak kullanılan atomik saatlerin aynı zaman-
da uydu sistemlerinde konum belirleme amaçlı da kullanı-
lıyor olması nedeniyle ortaklaşa atomik saat üretimine yö-
nelik Ar-Ge çalışmalarının yapılmasının önemi ve gerekliliği
taraflarca vurgulandı. Ayrıca, TÜBİTAK tarafından bölgesel
olarak kurulması planlanan uydu tabanlı Bölgesel Konum-
lama Sistemi hakkında Suudi Arabistan’lı yetkililerle görüş
alışverişinde bulunuldu.
T Ü B İ T A K U M E
