21
kabağının genetik kaynaklarını korumak amacıyla
hazırlanan "Türkiye Su Kabaklarının Toplanması,
Morfolojik ve Moleküler Markırlarla Karekterizasyonu" baş-
lıklı projeyi, Erciyes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitki-
leri ÖğretimÜyesi Prof. Dr. Halit Yetişir, Biyoteknoloji Bölümü
ÖğretimÜyesi Yrd. Doç. Kahraman Gürcan veMersin Erdemli
Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Müdürlüğü'nden
Ziraat Mühendisi Nihal Denli hayata geçirdi.
2.5 yıl boyunca titizlikle yürütülen çalışmalarda, Türkiye
ve yurtdışında tarım kurumlarına ulaşılarak veya su kabağı
ekimi yapılan alanlar gezilerek, 38'i yurtdışından toplam 418
farklı su kabağı çekirdeğine ulaşıldı.
Proje; gıda, süs eşyası, müzik aleti gibi çok farklı kullanım
alanlarına sahip su kabağının azalan kullanımına karşı tekrar
yetiştirilmesi ve tüketiminin yaygınlaştırılması için yapılacak
çalışmalarda veri olarak kullanılacak.
Projenin araştırma ayağında yer alan Mersin Erdemli Alata
Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Müdürlüğü'nde görevli
Ziraat Mühendisi Nihal Denli, 12 bin yıldır varlığı bilinen su
kabağının Türkiye'de çok farklı bölgelerde farklı amaçlarla
yetiştirildiğini, bu nedenle de son derece zengin bir genetik
çeşitliliğe sahip olduğunu söyledi.
Son dönemlerde su kabağı kullanımı ve buna bağlı olarak
yetiştiriciliğinin azaldığını ifade eden Denli, kaybolmaya yüz
tutmuş su kabağının genetik kaynaklarını toplamak ve koru-
ma altına almak amacıyla projenin hayata geçtiğini kaydetti.
Su kabağının genetiğini içeren çekirdekleri 3 yıl süren ça-
lışma sonucunda topladıklarını, yurtiçi ve yurtdışından 418
çekirdeğe ulaştıklarını ifade eden Denli, şunları söyledi:
"Ülkemizde bu tür üzerinde çalışmalar yok denecek kadar
az. Gelecek kuşaklara aktarılmak üzere bu çalışma yapıldı.
Türkiye'nin su kabağı genetik kaynaklarını yansıtacak bir
şekilde toplama işleminin yapılması, toplanan materyallerin
aynı koşullarda karakterize edilerek çekirdek koleksiyonun
oluşturulması, bundan sonra yapılacak bütün çalışmalara
altyapı oluşturacak."
Yeni Araştırmalara Işık Tutacak
Denli, su kabağının olgunlaşmamış meyvelerinin haşlana-
rak, kızartılarak ya da dolması yapılarak tüketildiğini, aynı za-
manda su kabı, gıda saklama kapları, kap-kacak, müzik aleti,
dekoratif amaçlı ve balık ağlarında yüzeyde tutucu olarak
kullanıldığını belirtti.
Su kabağının karpuz bitkisine anaç olarak da kullanıldığı-
nı ve iyi uyuşma gösterdiğini ifade eden Denli, "Su kabağı
ülkemizde çok farklı amaçlarda ve çeşitlilikte kullanılıyor.
Sebze kalitesi, anaçlık durumu, kabakgil hastalık ve zararlı-
larına dayanıklılık durumu, süs eşyası olma özellikleri, tıbbi
bitki boyutu gibi kullanımları göz önünde bulundurulunca
gerçekleştirdiğimiz projeyle yapılacak yeni projelere ışık tut-
tuğumuzu düşünüyorum" dedi.
Ziraat Mühendisi Nihal Denli
