TÜBİTAK Bülten / Sayı 150 - Haziran 2014 - page 24

24
Bülten
TÜBİTAK, İznik Çinisi ile N
TÜBİTAK, Osmanlı mimarisinin ve geleneksel el sa-
natlarının en önemli unsurlarından biri olan İznik
Çinisi’nin üretiminde eski tekniklerle nanoteknolojiyi
buluşturdu. İznik Çinisi, nano boyuttaki uygulamalar
ile daha parlak, canlı ve dayanıklı hale getirildi.
Ü
nü sınırları aşan ve bileşimindeki yüksek oranda ku-
vars nedeniyle "üretilmesi imkansız seramik” olarak
tanınan İznik Çinisi’nin geleceğe taşınması amacıyla
TÜBİTAK MAM Malzeme Enstitüsü ile İznik Eğitim ve Öğre-
tim Vakfı 1990’lı yıllardan bu yana ortak projeler gerçekleş-
tiriyor. Son olarak 2010 yılında başlayan ve TÜBİTAK ARDEB
1001 Programı çerçevesinde desteklenen“Nanobilim ve İleri
Nano-Yapılı Malzeme Sistemleriyle İznik Çinileri Kültür Mira-
sımızın 21. Yüzyıla Taşınması” projesi başarıyla tamamlandı.
9. yüzyılda kullanılan ve tarihin ilk nanoteknoloji uygula-
ması olarak bilinen“lüster”yöntemi, TÜBİTAK araştırmacıları-
nın çalışmaları ile İznik Çinisi’nde hayat buldu. Seramik üze-
rine renkli bir yüzey efekti veren dekorasyon tabakası olan
ve metalik parlaklık sağlayan bu yöntem ile İznik Çinisi’nin
ürün performanslarının iyileştirilmesi sağlandı.
1000 yıllık teknik İznik Çinisi’ne uygulandı
Projede dört katmandan oluşan İznik Çinisi’nin astar ve sır
tabakasında kullanılan hammaddelerinin fiziksel, kimyasal
ve teknolojik özellikleri belirlendi. Optimum astar, desen
boyası ve sır kompozisyonları saptanarak, çini desenlerinde
nanoboyutlu pigmentler kullanıldı ve çinilerin renk perfor-
mansları tespit edildi. Projede çini desenlerinde nano-pig-
ment kullanımı ile sıraltı renklerin daha parlak ve canlı olma-
1...,14,15,16,17,18,19,20,21,22,23 25,26,27,28,29,30,31,32,33,34,...52
Powered by FlippingBook