33
Destekle Gelen Başarı...
Binaların depreme dayanıklılığını, bir saat içinde, yüzde
90 doğruluk payıyla saptayan sistem geliştirildi. Sistemin
kullanılmasıyla can ve mal kaybının en aza indirilmesi
hedefleniyor.
İTÜ İnşaat Mühendisliği öğretim üyesi Prof. Dr. Gülten Gülay ve ekibi, bir
binanın depreme dayanıklılığını bir saatte ve yüzde 90 doğruluk oranıyla tes-
pit eden P25 yöntemini geliştirdi. P25 yöntemi hakkında bilgi veren Gülay,
yöntemin, deprem riski yüksek bölgelerde hızlı bir tarama ile toptan göçme
potansiyeli olan yapıların ayıklanması üzerine kurulu olduğunu belirtti.
İstanbul'da resmi olmayan kayıtlara göre, 1999 Marmara depreminden
önce yapılmış 1 milyon 200 bin bina bulunduğunu söyleyen Gülay, “Bu bina-
ların tümünün yıkılıp yenilenmesi veya güçlendirilmesine yönelik yapılacak
çalışmalar hem çok vakit alıyor, hem de yüksek masraflarından dolayı tercih
edilmiyor. Biz bu olayı düşünerek, halen ITÜ’ de öğretim üyesi olan Dr. Engin
Bal ve Boğaziçi Üniversitesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Semih Tezcan ile birlikte
18 ay süren bir çalışmayla, binaların göçme riskinin 1 saatte belirlenmesini
sağlayan 'P25 Metodu' adını verdiğimiz, hızlı değerlendirme yöntemini ge-
liştirdik” dedi.
"25 puanın altı göçer"
Projeyi TÜBİTAK ARDEB’den aldıkları destekle geliştirdiklerini ifade eden
Gülay, P25 hakkında şu bilgileri verdi: “P25 ile yapıda mevcut kolon, perde
ve dolgu duvar boyutları, taşıyıcı sistem düzeni, bina yüksekliği, yönetmelik-
te tanımlanan çeşitli yapısal düzensizlikler, malzeme ve zemin özellikleri gibi
parametreler üzerinden çeşitli hesaplar yapıyoruz. Buna ilaveten binanın 7
ayrı göçme puanını da hesaplayarak, bu puanların birbirleriyle etkileşimi, ya-
pısal ve çevresel özellikleri, binanın bulunduğu bölge ve deprem verileriyle,
bilgisayar ortamında P sonuç puanını ortaya çıkarıyoruz. P puanı 25 ve altı
olduğunda binanın depremde göçeceği kesinleşiyor. 3 kişilik ekiple 1 saatte
bir binanın dayanıklılığını ölçebiliyoruz."
P25 yöntemini daha önce yaşanan depremlerde hasar görmüş veya yıkıl-
mış bina verilerinden yola çıkarak geliştirdiklerini dile getiren Gülay, “Adana
Ceyhan, Bingöl, Düzce ve Marmara depremlerinde komple göçen bina done-
lerini kullanarak araştırmalar yaptık. Mahkeme dosyalarını arşivlerden çıkar-
dık. Bu verileri P25 uygulamalarıyla karşılaştırarak sistemin doğruluğunu test
ettik. Yöntem, binanın komple göçme niteliği taşıyıp taşımadığını yüzde 90
oranında doğrulukla tespit ediyor” dedi.
