27
ren Balatası Geliştirildi
ilgili şu bilgileri verdi: ''Bizim son çalışmamızla başarıya ula-
şan yerli üretim kompozit fren pabucu, yirmi farklı malze-
menin bir araya gelmesinden oluşmaktadır. Yüzde 20'lerde
performans artışı sağlaması, kullanım ömrünün altı aya ka-
dar uzaması, hafifliği, sessiz çalışması ve maliyetinin düşük
olması nedeniyle ithal ürünlere göre üstünlükler getiriyor.''
Güneş, ''Tüm bu getirilerinin yanı sıra, dünyada çok büyük
bir pazar payına sahip ve üretimi sadece birkaç ülke tarafın-
dan yapılabilen fren pabuçlarının yurt dışına ihraç edilme-
siyle ekonomiye de önemli bir katkı sağlanabilecektir'' diye
konuştu.
Topuz: ''Avrupa standartlarında fren sistemi''
Projenin danışmanlarından Yıldız Teknik Üniversitesi öğ-
retim üyesi Prof. Dr. Ahmet Topuz ise projenin Türkiye'de
kompozit fren sisteminin yerli olarak yapılabilirliğini ortaya
koyması bakımından önem taşıdığını vurguladı.
Topuz, ''Ülkemiz, yerli olarak üretilebilecek ve Avrupa
standartlarında bir frene sahip oldu'' diye konuştu.
Eser : ''Tren eşittir fren'
'
TCDD Şube Müdürü Mustafa Eser de demiryollarında
''tren eşittir fren'' görüşünün ağır bastığını belirterek, trenin
hangi mesafede duracağının hızından daha önemli bir yere
sahip olduğunu anlattı.
Eser, TCDD'nin çok sayıda personelini yalnızca dökme
demir fren pabuçlarının iki üç günde bir değiştirilmesi için
ayırdığından yüksek iş gücü gerektirdiğini ve aynı zamanda
da bu frenlerin maliyetlerinin çok yüksek olduğunu bildirdi.
Yaklaşık beş yıl önce çok kapsamlı bilimsel bir çalışmanın
planlamasını başlattıklarını belirten Eser, ''Bu frenlerin bir
trende uygulamaya geçmesi için çok uzun dönemli Ar-Ge
çalışması yapmak gerekti. Önce bir tekerlekle işe başladık.
Sonra boji, vagon ve tam tren seti ile saha testlerini başarılı
bir şekilde sonuçlandırdık. Saha testleri sonrası TÜBİTAK des-
teği ile başarılı bir şekilde sonuçlandırılan projenin sanayiye
aktarımı yapılarak, tren fren balatasının yerli olarak seri üre-
timi başladı" dedi.
Eser: “Pik fren pabuçlarına göre yüzde 75 daha hafiftir”
Eser, yerli üretim kompozit frenlerin üstünlükleri ile ilgi-
li şu bilgileri verdi: ''Fiber takviyeli kompozit malzemelerin
korozyona dayanımları, ısı, ses ve elektrik izolasyonu sağ-
lamaları da ilgili kullanım alanları için bir üstünlük sağlıyor.
Kompozitlerin çekme ve eğilme mukavemeti pek çok meta-
lik malzemeye göre çok daha yüksektir. Kompozitler, düşük
ve yüksek sıcaklıktaki hava koşullarından, korozyondan ve
çoğu kimyasal etkilerden zarar görmez. Tekerlek aşıntıla-
rı pik fren pabuçlarına göre çok azdır. Pik fren pabuçlarına
göre yüzde 75 daha hafiftir. İşçilik ve sürtünmeyi azalttı-
ğından vagonların hatta çalışma sürelerini yükseltmiştir.
Kompozit fren pabucu bileşiğinde insan sağlığını olumsuz
etkileyecek; asbest, kurşun, çinko veya diğer sağlığa zararlı
elementler metalik veya bileşik şeklinde kullanılmamıştır.
Kompozit fren pabuçları, pik fren pabucu demir tozlarının
sebep olduğu sinyalizasyon, elektrifikasyon ve lokomotifle-
rin elektrik sistemlerindeki arızalara neden olmaz.''
Eser, kompozit fren sistemine geçilmesiyle cevher vagon-
larında 8-12 ayda bir, bojili yük vagonlarında 12-14 ayda bir,
yolcu vagonlarında ise 8-12 ayda bir fren pabuçlarının de-
ğiştirilmeye başlandığını belirterek, ''Kuruluşumuz, kompo-
zit fren pabucu kullanımına geçilmesiyle yıllık olarak 30-35
milyon dolar civarında tasarruf sağladı'' dedi.
