45
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu
OCAK 2014
Arı deyince birçoğumuzun aklına ilk olarak bal
gelse de arıların kovan temizliğinden kendini
savunmaya, beslenmeden petek yapımına ka-
dar kullandığı farklı pek çok madde var. Bütün
bu maddeler zengin kimyasal içerikleri nedeniy-
le, tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar
amansız hastalıklara deva, güzellik formülü ya
da gençlik iksiri gibi arayışlarda olan insanoğlu-
nun ilgisini çekmiştir.
Çalışkanlıklarıyla olduğu kadar fiziksel ve kimyasal
yapılarıyla da bizleri kendilerine hayran bırakan arıların
hayatında var olan maddeler arasında baldan başka arı
zehri, arı sütü, propolis, polen ve balmumu sayılabilir.
Küçücük bir balarısının tehlikelere karşı kolonisini sa-
vunabilmek için hayatı pahasına kullandığı zehir koku-
suz, açık renkli, keskin bir tadı olan, acı bir sıvıdır.
Kraliçe arının uzun ömrünün sırrı besin değeri bir
hayli yüksek olan arı sütüdür. Beyaz-krem renkte, ken-
dine özgü kokusu olan, karmaşık kimyasal ve fiziksel
yapılı homojen bir madde olan arı sütünde protein, şe-
ker, yağ ve mineraller bulunur.
Kovandaki hijyenin kaynağı antimikrobiyal özelliğe
sahip propolistir. Propolis kovanın hem temizliğinde,
hem de yalıtımında kullanılır.
Polen, arıların gelişmelerini tamamlaması ve salgı
bezlerinin gelişmesi için gerekli olan başlıca protein
kaynağıdır.
Bir diğer arı ürünü de balmumudur. Peteğin ham-
maddesi olan balmumu propolis ile karıştırılarak, bal
dolmuş veya içinde yavru bulunan petek gözlerinin ve
kovan içindeki yabancı cisimlerin kaplanması amacıyla
kullanılır.
