Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu
Ocak 2014
31
Ö
nemli patates üreticisi
ülkeler arasında yer alan
Türkiye patates tohumluk
üretimini tamamen yabancı
çeşitlere bağımlı olarak sürdü-
rüyor. Yerli çeşitlerin olmaması,
Türkiye’nin her yıl önemli mik-
tarda döviz kaybetmesine neden
oluyor.
Patates üretimindeki bu eksik-
liklerin giderilmesi için çalışmalar
yapan Niğde Patates Araştırma Ensti-
tüsü TÜBİTAK desteğiyle patates çeşit
ıslah çalışmaları yapıyor. ARDEB’ ten
aldıkları destekle önemli çalışmalar yap-
tıklarını dile getiren Niğde Patates Araştırma
Enstitüsü Müdürü Hüseyin Onaran, projeyle Türkiye için bir
“Ülkesel Tohumluk Patates Üretim Sistemi”nin geliştirilmesi-
ni amaçladıklarını söyledi.
“109 çeşitten sadece biri yerli”
Onaran, Türkiye'de 109 adet tescilli patates çeşidinin bu-
lunduğunu belirterek, sadece bir çeşidin Türkiye'ye ait ol-
duğunu ancak bu çeşidin üretim programında olmadığını
söyledi. Patatesin, dünyada mısır, çeltik ve buğdaydan sonra
en fazla üretimi yapılan dördüncü bitki olduğunu belirten
Onaran, "Doğrudan ev tüketiminden cips, püre, un, nişasta
ve alkol gibi sanayi hammaddesi olma özelliğini
taşıyan patates, içerdiği protein, vitamin ve
minerallerle de milyonlarca insanın açlık ve
yetersiz beslenme çektiği dünyada bu sorunların çözümüne
katkı sağlayabilecek en önemli ürünlerin başında geliyor"
diye konuştu.
Patates Genetik Tabanı oluşturuldu
TÜBİTAK tarafından Ar-Ge çalışmalarına verilen destekler
ile fiziki altyapı ve teknik personel eğitimlerini tamamladık-
larını söyleyen Onaran, çeşit geliştirmenin ilk adımı olan me-
lez tohumlar üretilerek “Patates Genetik Tabanı” oluşturduk-
larını belirtti. Son 7 yılda patates ıslahında önemli veriler
elde ettiklerini söyleyen Onaran, “Farklı ana ve baba patates
çeşitleri arasında melezlemeler yapılarak; 2007-2010 tarih-
lerinde 211 bin adet melez patates tohumu, 2011-2012 ta-
rihlerinde 295 bin adet melez patates tohumu, 2013 yılında
yaklaşık 100 bin adet melez patates tohumu elde edilerek,
son 7 yılda ülkemiz açısından bir rekor olan toplam 606 bin
adet melez patates tohumu elde edildi” dedi.
Onaran, “Tohumda dışa bağımlılık sona erecek”
Yürütülen çalışmalar sonucunda, farklı melez kombinas-
yonlarına ait çeşitli kademelerde çok sayıda yerli patates
klonları elde ettiklerini müjdeleyen Onaran, "Bu klonlar içe-
risinden bazıları bu yılın başında ilk yerli ticari patates çeşit-
lerimiz olarak tescile sunuldu. Yerli çeşit tescil edildiği zaman
programın yürütüldüğü yöreye uygun, halkın benimseyebi-
leceği ülkemize has isimler verilebilecek. Kurulan altyapılar
ile 2015 yılında ülkemize ait yerli çeşitler tescil et-
tirilebilecek. Çeşitlerin üretim programlarına
girmesi ile ülkemizin patates tohumluğunda
dışa bağımlılığı sona erecektir" dedi.
