Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu
KASIM 2013
“Pazarda yerimizi aldık”
Ortadoğu, Orta Asya ve Afrika’da elektrik şebekesi sorun-
larının sıklıkla yaşandığına değinen Bakan Ergün, “Ülkelerin
çok sıcak olması ve coğrafi şartları elektrikte sorun yaşama-
larına sebep oluyor. Bu ülkeler sorunları genelde çok uluslu
şirketlerden satın almayla aşıyor. Ancak bu şirketler teknolo-
jileri çok yüksek meblağlarla satıyor. Artık biz de bu pazar-
da yerimizi aldık. Çok uluslu şirketlerle rekabet edebilecek
durumdayız. Suudi Arabistan’a 3,6 milyon dolarlık teknoloji
ihracatı yaptık. Kurduğumuz şebekeler sayesinde binlerce
Suudi Arabistanlı yaşamını rahat bir şekilde sürdürebiliyor”
dedi.
Çalışma ile ilgili teknik özellikler hakkında bilgi veren TÜ-
BİTAK Enerji Enstitüsü ProjeYöneticisi Dr. H. Bilge Mutluer ise
Suudi Arabistan’da şebeke sorunlarının temelinde yatan sı-
kıntıyı şu sözlerle anlattı: “Suudi Arabistan’da çölün ortasına
elektrik hattı götürmek için en az 300 kilometre hat döşe-
mek gerekiyor. Türkiye’de böyle bir hattın uzunluğu en fazla
40-50 km. Bu denli uzun mesafede gerilimi sabit tutamazsı-
nız. Bunun yanında iklim şartlarından dolayı klima kullanımı
da yüksek düzeyde. Yüklenmeden dolayı gerilim düşüyor ve
tam da bu sebeple ülkede devamlı elektrik kesintileri yaşa-
nıyor. Biz, kurduğumuz tesisler ve bu tesislerin çalışmasını
sağlayacak teknik eğitimlerle bu sorunu çözüyoruz”
Çamaşır ipi mantığı
Mesafeleri 300 kilometreleri bulan elektrik hatlarına
uygulanan çözümü ise Mutluer şöyle açıkladı: “Hatların or-
tasına kurduğumuz tesis ile düşen gerilimi yükseltiyoruz.
Örneklendirecek olursak, çamaşır ipini düşünelim. Nasıl ki
çamaşır ipini astığımız direklerin arasındaki mesafe uzadık-
ça ortadaki sarkma artar, aynı şekilde hatların uzamasıyla da
gerilim sorunu artar ve kullanılamaz hale gelir. İşte biz, tam
bu hatların ortasına Statik VAr Kompanzasyonu (SVC) siste-
mini kuruyoruz. Bu sistem gerilimi istenilen seviyeye yük-
seltiyor ve böylece herkes aynı anda klimalarını çalıştırsa da
herhangi bir kesinti olmuyor.”
300 Km
Voltaj Düşüklüğü
Statik VAr
Kompanzasyonu
(SVC) sistemi
Gerilimi Yükselten
Tesis
bulduk. Bence bu projenin en önemli özelliği, Türkiye’nin
teknoloji ihraç etmesidir. Maalesef Türkiye, teknoloji alanın-
da çok ihracat gerçekleştiremiyor, bu açıdan çok önemli bir
gelişme” dedi.
19
