Dokunmadan Kontrol:
Optik Cımbızlama
Lise öğrencileri Pınar ve Nazlı, fizik öğretmenleri Meral hanım ile
birlikte Koç Üniversitesi’ne gelip optik cımbızlama denilen olguyu
öğrenmek istediklerini söylediler. Cisimleri dokunmadan kontrol
eden böyle bir kuvvet olması, belli ki onları çok
heyecanlandırmıştı. Bunun üzerine yoğun ders programlarına ek
olarak, yaklaşık bir dönem boyunca Gebze-Sarıyer arasında
yapacakları yolculukları başladı. Bu süre boyunca optik
cımbızlamanın ne olduğunu, bu olgunun ne gibi uygulamaları
olduğunu öğrendiler. Pınar ve Nazlı, laboratuvardaki diğer
araştırmacıların da yol göstermesiyle, hazır bir düzenek
kullanmadan Doç. Dr. Alper Kiraz’ın laboratuvarındaki parçalarla
basit bir optik cımbızlama düzeneği kurmaya girişti. Başta basit
görünse de birçok zorluğu olan bu işi sonunda başardılar ve
marketten alınmış bir hamur mayası poşetindeki maya hücrelerini
dokunmadan tutabildiler. Bu yazı Pınar’ın ve Nazlı’nın bu süreç
boyunca edindiği bilgi ve tecrübelerin bir kısmını içeriyor.
Doğal Fonotik Yapılar
Teknolojinin Hizmetinde
Canlıların ilginç ışık oyunları sonucunda vücutlarında oluşan doğal
renk cümbüşünün altında yatan gerçek mekanizma, yeni teknolojik
tasarımların ve ürünlerin geliştirilmesi yönünde bilim insanlarına
ilham veriyor. Fizikçilerin, biyologların ve mühendislerin ortaklaşa
yürüttüğü disiplinlerarası araştırmalarla fotonların sentetik yapılar
kullanılarak işlenmeye başlanmasındanmilyonlarca yıl önce, canlılar
vücutlarındaki nanometre büyüklüğündeki üç boyutlu yapıları
kullanarak gözalıcı, rengârenk optik efektler oluşturuyordu bile.
Kuşların renkli tüyleri, balıkların ve kelebeklerin renkli pulcukları,
böceklerin kabukları ışığı yansıtan, katmanlar halindeki mikroskopik
kristal yapılarla kaplı. Birçok canlının tüylerinde ya da vücutlarındaki
bu çok küçük, farklı desenli, üç boyutlu nanoyapılar parlak ve canlı
sarı, yeşil, mavi gibi gökkuşağı renklerinin oluşmasını sağlıyor. İşte
bu doğal fotonik kristal yapılar, keşfedildikleri andan itibarenmerak
uyandırmaya ve yeni nesil, yüksek teknolojik uygulamalar için ilham
kaynağı olmaya başlamış.
1...,41,42,43,44,45,46,47,48,49,50 52