Page 25 - TÜBİTAK Bülten / Sayı 130 - Ekim 2012

Türkiye’de sıfır hataya yakın ulusal zaman biriminin oluşturulması için 1994 yılında Zaman ve Frekans
Laboratuvarı’nı kuran TÜBİTAK UME, uluslararası izlenebilirliğin sağlanması ile yurt içinde zaman ve
frekans bilgisinin dağıtılması gibi önemli bir görev üstleniyor. Laboratuvarda 5 atomik saat ve 2 GPS
uydu alıcısı kullanan Enstitü, düzenli olarak GPS uyduları zaman sinyalleri ile atomik saatler arasındaki
zaman farkını ölçerek her gün Uluslararası Ölçü ve Ağırlıklar Bürosuna (BIPM) gönderiyor. Böylece
Uluslararası Koordine Evrensel Zaman (UTC) ölçeğine katkı sağlıyor. Yurt dışında da birçok ülkeye
atomik saatler, zaman ve frekans ölçümleri konusunda destek veren TÜBİTAK UME, Makedonya, Suriye,
Sırbistan, Suudi Arabistan ve Endonezya gibi ülkelerin metroloji enstitülerinin uzmanlarına eğitim ve
danışmanlık hizmeti veriyor.
Daha önce Suriye ve Makedonya’da, Aralık 2012’de de Kırgızistan’da zaman dağıtım sistemi kuracak
olan TÜBİTAK UME, şimdi de Suudi Arabistan’da ‘Zaman ve Frekans Ölçümler ve Kalibrasyon
Laboratuvarı’ kuracak. Dokuz ayda tamamlanması planlanan laboratuvar için Suudi Arabistan Krallığı
Standard, Metroloji ve Kalite Organizasyonu (SASO) Başkanı Dr. Saad AlKasabi ve beraberindeki heyet,
TÜBİTAK UME’yi ziyaret etti. UME yetkilileri ile bir araya gelen Arabistan heyeti, proje kapsamında
gerçekleştirilecek faaliyetler, iş planları, verilecek eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin ayrıntıları
hakkında bilgi aldı.
Laboratuvarın kurulması için TÜBİTAK UME Enstitü Müdür Vekili Dr. Fatih Üstüner ile SASO Başkanı Dr.
Saad AlKasabi arasında ‘Proje Anlaşması’ imzalandı. Proje kapsamında ilk olarak, laboratuvar için
gerekli cihazların satın alınmasıyla TÜBİTAK UME tarafından gereken altyapı hazır hale getirilecek.
Altyapı çalışmaları kapsamında zaman dağıtım sistemi tasarlanacak, zaman ve frekans verilerinin
analizi için gerekli prosedür ve yazılım geliştirilecek. Çalışmaların ardından hazır hale getirilecek sistem
SASO’ya götürülerek laboratuvar faaliyete geçirilecek. Projenin tamamlanmasının ardından, 2 yıl
boyunca Arabistan’daki laboratuvarın efektif bir şekilde çalışması için eğitim ve danışmanlık
hizmetlerine devam edecek.
Suudi Arabistan’a kurulacak Zaman ve Frekans Ölçümler ve Kalibrasyon Laboratuvarı ile;
• Suudi Arabistan Krallığı’nın ulusal zamanının oluşturulması,
• Ulusal zamanın Suudi Arabistan Krallığı içerisinde dağıtılması,
• SASO ve Mekke zamanının GPS Ortak Görüş Yöntemiyle öncelikle UME üzerinden
izlenebilirliğinin sağlanması,
• SASO ulusal zamanının uluslararası izlenebilirliğinin sağlanarak SASO’ya BIPM-TAI (Uluslararası
Atomik Saat Kulübü) üyeliğiyle ilgili desteğin verilmesi,
• Suudi Arabistan Krallığı içerisinde zaman frekans alanında kalibrasyon ve diğer endüstriyel
hizmetlerin verilmesi amaçlanıyor.
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu / Ekim 2012
23